Từ lâu trong Giáo Hội, tháng ba được chọn để kính nhớ thánh Giu-se cách đặc biệt, cách riêng, các Họ đạo thuộc Giáo Hội Việt Nam thường chọn thứ tư trong tuần để tỏ lòng yêu mến đối với thánh nhân. Thế nhưng, nhận thấy trong việc sống đạo nơi người tín hữu, trong đó có tôi, dường như thánh Giuse dễ bị rơi vào quên lãng. Phải chăng sự hiện diện và chuyển cầu của Ngài cho người tín hữu quá âm thầm, kín đáo, nên ít được nhiều người nhắc đến. Trong ánh nhìn đức tin, Cha thánh luôn nâng đỡ và hướng dẫn tôi trong những lúc khó khăn”. Nhìn vào gương sống của thánh Giu-se, tôi cảm nhận rằng: những người âm thầm “giữ vai trò phụ” lại là những người “có vai trò quan trọng” trong chương trình yêu thương của Thiên Chúa. Thế nên, hiểu được vị thế của Ngài trong chương trình cứu độ và trong lòng Giáo Hội, tôi có chút tâm tư xin bộc bạch để nói lên lòng yêu mến Ngài.
Với tôi, Thánh Giuse là người ý thức mình thuộc về Chúa, là một người chồng tinh tế, và là một người Cha có trách nhiệm.
Thuộc về Chúa
Nơi đời sống tự nhiên của con người, ai cũng có những ước mơ, hoài bão, hoạch định riêng cho mình. Thánh Giuse cũng vậy, chắc rằng ngài cũng từng nghĩ đến sẽ xây đắp cho mình một tương lai và mong muốn rằng cuộc sống, sự nghiệp, gia đình, con cái, sẽ do chính mình quyết định. Thế nhưng, Thánh Giuse lại nhận ra mình chỉ là một thụ tạo mọn hèn của Chúa, nhận ra tình thương của Người trải dài trong cuộc đời mình, nên thánh nhân đã phó thác đời mình trong sự quan phòng của Chúa, sống đẹp lòng Chúa từng phút giây, chấp nhận để cho ý Chúa làm nên cuộc đời mình. Thuộc về Chúa, thánh Giuse không suy tính nhiều, nhưng một lòng kiên trì và trung tín sống theo thánh ý Chúa mời gọi, như trong Tông thư “Trái tim người cha”, mà Đức thánh cha Phan-xi-cô đã miêu tả:
Thánh Giu-se như là một người cha luôn che chở. Thánh nhân gìn giữ, bảo vệ, không rời Chúa Giê-su, đảm nhận trách nhiệm trong cuộc sống của Chúa. Thánh Giu-se được gọi là Đấng rất thanh khiết, nghĩa là “đối nghịch với sự chiếm hữu” : Ngài biết yêu thương cách tự do, không chiếm hữu, biết từ bỏ mình để đặt Chúa Giê-su và Mẹ Ma-ri-a ở trung tâm của đời mình. Hạnh phúc của ngài là “trao tặng chính mình”: không bao giờ thất vọng nhưng luôn tin tưởng, luôn thinh lặng, không than van, nhưng có những cử chỉ cụ thể tín thác.
Thánh Giue đã sống đặc tính thuộc về cách trọn vẹn, trung tín sống theo thánh ý Thiên Chúa, âm thầm phục vụ gia đình Na-gia-rét với lòng tận tụy. Đối với người tu sĩ sống ba lời khấn Khiết Tịnh – Khó nghèo – Vâng Lời, tôi được mời gọi sống tinh thần yêu thương cách triệt để, không san sẻ, không theo ý riêng mình, nhưng dâng trọn tình yêu cho Thiên Chúa, và phục vụ tha nhân theo linh đạo của Mẹ Hội Dòng. Nhìn vào gương sáng của thánh Giuse, tôi được mời gọi sống tinh thần phục vụ và yêu thương cách quảng đại. Thật vậy, một ý chí không bị trói buộc bởi những tham vọng thấp hèn, một đôi bàn tay luôn mở rộng để cống hiến, và một tâm hồn thanh thoát đơn thành hướng về sự thiện hảo thật cần thiết để ta sống trọn vẹn, tròn đầy ơn gọi mà Thiên Chúa đã thương ban.
Người chồng tinh tế
Từ khi đón Mẹ Maria về nhà, thánh Giuse luôn chu toàn vai trò người chồng, ngài chăm lo trong ngoài cho gia đình nhỏ của mình, dịu dàng nâng đỡ, an ủi và luôn là chỗ dựa vững chắc cho người bạn đời. Không những thế, thánh nhân còn luôn tận tâm sống hết lòng hết tình trong mọi việc, nhất là trong mối tương quan nhân vị. Thật vậy, những nét đẹp đó thật tinh tế, nhân bản. Những điều tốt đẹp đó được Tin Mừng ghi nhận:
Thánh nhân âm thầm bảo vệ danh dự của Mẹ Maria, người mình yêu thương cho tới cùng, chấp nhận phần thiệt về mình: “Ông Giuse chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo” (Mt 1,19).
Thánh nhân đón Mẹ Maria về nhà mình với lòng tin tưởng, kính trọng và đầy yêu thương, sau khi được thiên thần Chúa báo mộng (x. Mt 1,19-24).
Thánh nhân đảm đương gánh chịu mọi nhọc nhằn khổ cực, để Mẹ Maria được an tâm lo cho hài nhi Giêsu trên đường trốn sang Ai Cập (x. Mt 2,13).
Thánh nhân tự nguyện, chuyên chăm lao động, chấp nhận vất vả, để đời sống gia đình tại Nagiarét được đầy đủ, chia sẻ nỗi lo lắng với Mẹ Maria (x. Mt 2,19-23).
Sự tinh tế của thánh Giuse đã tạo nên bầu khí lành thánh, an vui và tràn đầy hạnh phúc nơi gia đình Na-gia-rét. Và điều ấy càng trở nên trân quý hơn khi nơi gia đình thánh này đang cưu mang, dưỡng dục “Đấng là nguồn bình an, hạnh phúc cho muôn loài thụ tạo”. Sự tinh tế nơi thánh Giuse cho tôi thấy rằng, sự thánh thiện và sống đức tin hệ tại rất nhiều ở việc biết thể hiện ý hướng thiện lành, cố gắng làm điều tốt đẹp nhất cho tha nhân, là trong tương quan đối với những người thân yêu của mình: tinh tế trong những việc rất nhỏ – ít nhất là tránh làm điều gì gây tổn thương và cố gắng làm điều hữu ích (làm cách âm thầm). Quả thật, sống sự tinh tế này không phải là chuyện dễ như điều ta có thể nói, nhưng đó chính là sự chân thành thánh thiện mà mỗi tâm hồn cần có, cần nguyện xin thánh Giu-se chuyển cầu cùng Chúa cho mình, đồng thời, khiêm tốn sống nhân đức ấy cách chan hòa trong các mối tương quan với anh chị em xung quanh.
Trách nhiệm với con cái
Với vai trò gia trưởng trong gia đình, thánh Giuse luôn chu toàn bổn phận và trách nhiệm của mình cách mẫu mực, dù khi vui cũng như lúc buồn: đón Ma-ri-a về nhà khi nàng đã mang thai, đưa Ma-ri-a và Hài Nhi Giê-su trốn sang Ai-cập để lánh nạn, bị lạc mất Chúa Giê-su trong đền thờ lúc Ngài mười hai tuổi…Thánh Giu-se luôn ân cần, kiên nhẫn, dịu dàng với thành viên trong gia đình. Trong mọi sự, bất chấp gian khổ, thánh nhân luôn là người đứng đầu con sóng. Ngài mạnh mẽ không phải do bàn tay cứng cáp chai sạn của một thợ mộc, mà chính là do sức mạnh nội tâm và sự xác tín của lòng tin. Chính trong nghị lực phi thường ấy, thánh Giuse đã trở nên người cha gương mẫu tốt lành, xây dựng hòa khí thánh thiện và hạnh phúc cho gia đình thánh gia. Do đó, Đức Thánh Cha Phan-xi-cô nhấn mạnh rằng: hình ảnh của thánh Giuse là gương mẫu, trong một thế giới “cần những người cha và từ chối những ông chủ”, từ chối những người nhầm lẫn “quyền hành với sự độc tài, phục vụ với nô lệ, đối mặt với áp bức, bác ái với phúc lợi, sức mạnh với sự phá hủy”. (Tông thư Trái tim người cha).
Trong tâm tình hướng về Cha thánh, tôi cảm nhận rằng, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, thánh Giu-se cũng thể hiện một tinh thần trách nhiệm cao nhất của người chồng, người cha. Khi nghe biết những mệnh lệnh, kế hoạch của Thiên Chúa, dù khó hiểu và đầy bí nhiệm, nhưng Ngài đã không do dự hay đặt vấn đề “Tại sao? Làm sao? Như thế nào…?”. Trái lại, ngài mau mắn thi hành thánh ý Thiên Chúa, luôn ý thức mình là người tôi trung của Chúa, nên dù gian khó thế nào, thánh nhân vẫn một lòng tin tưởng làm theo. Ước mong sao tôi học được nơi Cha thánh tinh thần không ngại khó khăn, kiên trung sống thánh ý Chúa và làm mọi việc chỉ vì lòng yêu mến Người.
Lạy thánh phụ Giu-se, Cha là người chu toàn trọng trách và vai trò người gia trưởng một cách tuyệt hảo. Cha biết dũng cảm chịu đựng mọi thử thách, Cha đã vận dụng sự khôn ngoan Chúa ban để vượt qua những gian nan khốn khó. Thời gian chung sống với Mẹ Ma-ri-a và Chúa Giê-su không lâu, nhưng Cha đã trở nên một tấm gương tuyệt vời cho các bậc làm cha, làm chồng trong gia đình. Bằng cuộc sống âm thầm, khiêm tốn của người gia trưởng lành thánh, Cha đã trở nên một người diễm phúc trước mặt Thiên Chúa và loài người, bởi vì Cha đã hoàn toàn uốn đời mình sống theo đường lối của Chúa cách tín trung.
Cha Thánh Giuse, người Cha công chính
Nuôi dưỡng Giê-su, bản tính Chúa trời
Bạn hiền, thanh khiết Đức Nữ Trinh
Âm thầm phục vụ, phúc vinh thiên đàng.
Xin Cha nguyện giúp cầu thay cùng Chúa cho chúng con biết tận dụng mọi khả năng Chúa ban, nhiệt tâm cộng tác với ơn Chúa để mang nhiều ích lợi cho anh chị em đang sống chung quanh chúng con. Nguyện xin Cha nâng đỡ chúng con trên hành trình dâng hiến, hầu đoàn con vững vàng, trung tín trong việc bổn phận mà Chúa và Hội Dòng đã trao phó.
M. Nhị Thơ
