Ngày 21 tháng 1
THÁNH ANÊ TRINH NỮ, TỬ ĐẠO
(290-304)
1. Đôi hàng tiểu sử
Thánh Anê là một trong bốn thánh nữ thời danh được Giáo hội tôn kính đặc biệt và được ghi tên trong phần lễ quy. Người ta không được biết rõ tên của thánh nữ là gì. Còn tên Anê mà người ta gán cho Ngài là tên bằng tiếng Hy Lạp có mục đích nói lên tấm lòng khiết trinh và tận hiến của một người con dành cho Chúa Giêsu. Hơn nữa, cho tới nay không có một tài liệu lịch sử nào cho biết chính xác về đời sống thánh nữ. Tất cả những gì chúng ta biết về Ngài đều là do truyền thuyết để lại. Theo truyền thuyết thì Ngài được sinh ra và sống trong một gia đình quí tộc. Thiên Chúa ban cho Ngài một sắc đẹp đầy vẻ quyến rũ chính vì thế mà khi Ngài vừa đến tuổi cặp kê, đã có nhiều thanh niên quí phái ngấm ngầm yêu thương. Vì Ngài đã quyết dâng mình cho Chúa nên mọi lời mời mọc quyến rũ đều bị Ngài cương quyết từ chối. Cuối cùng một chàng thanh niên con một gia đình quyền quí muốn chiếm hữu Ngài nhưng không thành, đã tố cáo Ngài với nhà cầm quyền. Do đó, Ngài đã bị bắt và bị giam giữ.
Theo cuốn “Đời sống các Trinh nữ”, thánh Ambrôsiô đã để lại, thì trong một bài giảng đề ngày 21-1-376 thánh nhân đã cho biết thánh nữ Anê được phúc tử đạo hồi 13 tuổi. Dù thân hình mảnh mai và tuổi còn thơ dại, Anê cũng đã nêu gương anh dũng xán lạn cho mọi người, trong khi nhiều thiếu nữ đồng tuổi đã không làm được việc đó. Những người này đã thối chí hoặc vì thương cha mến mẹ hoặc vì yêu đời hơn yêu Chúa, nên đã sẵn sàng bỏ cuộc trước những thử thách. Trái lại, thánh nữ Anê rất bình thản và can trường không hề run sợ trước những bàn tay sắt đá hung dữ của bọn lý hình khát máu. Anê đã hiên ngang bình tĩnh trước mọi khổ hình. Tắt một lời Anê đã coi cái chết nhẹ như lông hồng và sẵn sàng đón nhận tất cả. Khi được tin sắp phải ra đấu trường, Ngài đã hân hoan vui sướng như một trinh nữ hân hoan sắp được gặp đấng lang quân.
Lúc Anê xuất hiện ở giữa đấu trường. Các khán giả dù ghét đạo đến đâu cũng bùi ngùi cảm thương đến rơi nước mắt trước một cô bé xinh đẹp, dễ thương, trong trắng và ngoan ngoãn, vậy mà đứng trước cái chết không hề biết run sợ là gì.
Phần thánh nữ, không những đã không nao núng, mà ngược lại còn luôn giữ được vẻ mặt vui tươi như một nàng tiên. Mọi người đều sửng sốt nhìn cô trinh nữ hiến thân làm chứng cho đức tin nhất, là khi được nghe những lời đối chất của một cô bé còn quá thơ ngây.
Khi bị quan tòa răn đe, cô chỉ một mực trả lời:
– Tôi chỉ tin một Chúa Kitô, Đấng lòng tôi trìu mến và kén chọn.
Thái độ một cô gái vô tội bình tĩnh trước lưỡi gươm khiến mọi người phải nhỏ lệ. Cả đến quan tòa cũng vậy.
Nhưng dầu sao thì mọi việc đã định. Tên đao phủ tuốt gươm ra. Tay hắn run run và với bộ mặt tái nhợt vì kính sợ và thán phục, hắn để cho lưỡi gươm kết liễu cuộc đời của một người con gái trinh khiết và can đảm để làm lễ vật hiến dâng cho Thiên Chúa.
Vâng! Đó là cái chết của một bậc anh hùng tuổi đời còn quá trẻ. Mới chỉ có 13 tuổi
2. Lời ca tụng dành cho bậc anh hùng.
Đây là lời ca tụng dành cho bậc anh hùng. Lời ca tụng này là của thánh Giám mục Ambrôsiô:
Hôm nay là ngày sinh nhật trên trời của một trinh nữ, chúng ta hãy noi gương trong trắng của người.
Hôm nay là ngày sinh nhật trên trời của một vị tử đạo, chúng ta hãy dâng hy lễ.
Hôm nay là ngày sinh nhật trên trời của thánh Anê. Tương truyền rằng thánh nữ đã được phúc tử đạo năm mười ba tuổi. Người ta đã đối xử tàn bạo không nương tay với một thiếu nữ còn ít tuổi. Việc đó đã làm lộ ra sức mạnh lớn lao của đức tin nơi thiếu nữ ấy, vì cô đã dám làm chứng.
Tấm hình hài nhỏ bé ấy, liệu có chịu nổi một vết thương chăng ? Người thiếu nữ không có sức chịu nổi lưỡi đòng đâm thâu, thế mà lại có sức thắng được lưỡi đòng ấy, đang khi những cô bé cùng trạc tuổi không chịu nổi nét mặt nghiêm khắc của cha mẹ, cũng như khi bị kim đâm thì khóc như là đã bị thương nặng.
Người thiếu nữ ấy vẫn bình thản giữa những bàn tay đẫm máu của lý hình, không nhúc nhích khi nghe tiếng xiềng xích nặng nề kéo lê lẻng xẻng. Tuy chưa biết chết là gì, nhưng người thiếu nữ ấy đã sẵn sàng: giờ đây cô đưa thân ra đón lưỡi gươm của tên lính hung bạo. Ngay cả khi bị miễn cưỡng lôi đến bàn thờ tế thần thì ngang qua những ngọn lửa, cô vẫn giơ tay hướng về Chúa Kitô, và trong lò lửa tàn bạo đó, cô đã làm dấu thánh giá để tôn vinh Chúa toàn thắng. Giờ đây cô đưa cổ và hai tay cho người ta xiềng lại, nhưng không dây xiềng nào có thể xích được những chi thể quá mềm mại đó.
Đây không phải là một cuộc tử đạo mới sao ? Chưa đủ sức chịu khổ mà đã thừa sức chiến thắng; chiến đấu thì vất vả, nhưng được ân thưởng lại dễ dàng. Tuổi đời còn non dại, nhưng đã là bậc thầy về chí can trường. Tân nương vội vã tới loan phòng cũng không lẹ bằng người trinh nữ này vui vẻ tiến ra nơi hành quyết. Cô đẹp không phải vì tóc bím, nhưng vì thuộc về Đức Kitô. Đầu cô không đội vòng hoa, nhưng được điểm trang bằng đức hạnh.
Mọi người đều khóc nhưng chính cô thì không. Nhiều người lấy làm lạ vì thấy sao cô dễ dàng xả thân đến thế; chưa được hưởng cuộc đời mà cô đã cho đi như là đã hoàn toàn mãn nguyện. Ai nấy đều kinh ngạc, vì ở tuổi đó, cô chưa làm chủ được chính mình mà đã làm chứng cho Thiên Chúa. Cuối cùng, cô đã làm cho người ta phải tin cô, khi cô làm chứng về Thiên Chúa, trong lúc người ta chưa tin cô được về những vấn đề thuộc con người, bởi lẽ nó vượt quá tính tự nhiên thì lại do Đấng tác tạo thiên nhiên mà có.
Lý hình đã tìm mọi cách làm cho cô khiếp đảm, đã dùng hết lời ngon ngọt thuyết phục cô, hứa hẹn bao điều để cô chịu kết hôn. Nhưng cô quả quyết: “Thật là sỉ nhục cho Hôn Phu, nếu tôi còn mong đợi ai làm tôi vui lòng. Ai chọn tôi trước thì người ấy được. Này đao phủ, còn đợi chi nữa ? Tôi không muốn người ta thích thú nhìn thân xác tôi, hãy để cho nó chết đi!” Cô đứng, cầu nguyện rồi giơ cổ cho người ta chém.
Có lẽ bạn thấy được tên lý hình đang run sợ như chính hắn bị tuyên án, thấy tay tên đao phủ run rẩy giơ lên, sợ xanh mặt, vì cô bé lâm nguy, trong khi cô chẳng sợ nguy hiểm gì cho mình. Vậy trong một lễ vật hy sinh, các bạn có hai lời chứng: lời chứng về tiết hạnh và lời chứng về đức tin. Cô đã giữ vững đức đồng trinh và được phúc tử đạo.
Lạy thánh Anê, xin cầu cho chúng con. (PVGK)
Lm. Giuse Đinh Tất Quý
